Ultranowoczesna ocena drożności jajowodów metodą HyFoSy (Hysterosalpingo-Foam-Sonography) wykonywana jest ambulatoryjnie, w warunkach gabinetu lekarskiego. Do zabiegu wymagana jest wcześniejsza kwalifikacja lekarska. Badanie drożności jajowodów jest wskazane w każdym przypadku, gdy regularne współżycie bez zabezpieczenia w czasie dni płodnych, przez co najmniej 12 miesięcy, nie doprowadziło do ciąży.

‍

Niedrożność jajowodów – co to oznacza?

Do naturalnego poczęcia niezbędny jest przynajmniej jeden drożny jajowód, aby umożliwić kontakt plemnika z komórką jajową oraz przemieszczanie się zarodka do jamy macicy. Niedrożność jajowodów może być jedną z przyczyn niepłodności. Przyczyny niedrożności są zróżnicowane i mogą obejmować stany zapalne dróg rodnych, np. infekcje chlamydiowe, przebyte operacje chirurgiczne w obrębie jamy brzusznej, powikłania, przebyte poronienia, ciąże pozamaciczne, choroby jajowodów, a także endometriozę.

‍

1. Opis metody

3D/4D HyFoSy to nowoczesna i mało uciążliwa metoda diagnostyki przyczyn niepłodności. Zabieg nie wymaga znieczulenia ogólnego ani silnych leków przeciwbólowych i nie wykorzystuje szkodliwego promieniowania rentgenowskiego. Ocena drożności jajowodów odbywa się pod kontrolą ultrasonografii. Dodatkową korzyścią z HyFoSy jest możliwość oceny budowy i kształtu macicy oraz wykrycia ewentualnych nieprawidłowości, takich jak zrosty, mięśniaki czy polipy, które mogą utrudniać zajście w ciążę.

‍

2. Przebieg badania

Zabieg polega na wprowadzeniu cienkiego, elastycznego cewnika z balonikiem przez szyjkę macicy do jej wnętrza. Następnie, pod kontrolą USG, delikatnie podawany jest jałowy kontrast pianowy ExEm Foam. Kontrast wypełnia jamę macicy i jajowody, co umożliwia ich dokładną ocenę w badaniu ultrasonograficznym.

‍

ExEm Foam to bezpieczny kontrast w formie delikatnej pianki, produkowany przez firmę IQ Medical Ventures BV. Preparat ten jest oparty na składnikach naturalnych i nie wpływa na jakość plemników ani komórek jajowych, dzięki czemu nie ma przeciwwskazań do starań o ciążę w cyklu, w którym wykonano zabieg. Badanie trwa zazwyczaj kilkanaście minut. Używany sprzęt jest w pełni jednorazowy i jałowy. Podczas badania lekarz informuje pacjentkę o kolejnych krokach, a pacjentka może śledzić przebieg badania na monitorze.

‍

W klinice Mama i Ja korzystamy z najnowszej generacji aparatów USG z opcjami 3D/4D, takich jak: Voluson E8 EXPERT, Voluson E10, oraz Samsung HERA W10.

‍

3. Dodatkowe informacje

Istnieje niewielkie ryzyko wystąpienia infekcji miednicy mniejszej po zabiegu, dlatego przed jego wykonaniem przestrzegane są ścisłe kryteria kwalifikacyjne. W celu minimalizacji ryzyka lekarz może zlecić badania mikrobiologiczne i cytologiczne oraz stosowanie globulek odkażających przed zabiegiem.

‍

U niektórych pacjentek może wystąpić lekkie plamienie przez 1–2 dni po zabiegu oraz przejściowe, niezbyt nasilone skurcze macicy, podobne do łagodnych dolegliwości miesiączkowych.

‍

W naszej placówce Centrum Zdrowia Mama i Ja ocenę drożności jajowodów metodą HyFoSy wykonują: lek. Krzysztof Fabijański i lek. Michalina Odonicz-Czarnecka.

Monitorowanie cyklu to obserwacja wzrostu pęcherzyków jajnikowych i uwalniania komórek jajowych gotowych do zapłodnienia. Pomaga w wyznaczaniu dni płodnych oraz ocenie przebiegu cyklu miesięcznego. Badanie to umożliwia precyzyjne ustalenie dni płodnych, co znacznie zwiększa szanse na poczęcie.

‍

Jak wygląda monitoring owulacji?

Monitoring owulacji polega na serii badań ultrasonograficznych (USG) wykonywanych w różnych dniach cyklu miesiączkowego kobiety. Pierwsze badanie monitorujące cykl powinno odbyć się między 5. a 8. dniem cyklu, licząc od pierwszego dnia miesiączki.

‍

Za pomocą USG lekarz ocenia:

• Wzrost pęcherzyka Graafa – W trakcie cyklu miesiączkowego pęcherzyk jajnikowy, w którym dojrzewa komórka jajowa, stopniowo zwiększa swoją wielkość. Regularne badania USG pozwalają śledzić jego rozwój.
• Moment pęknięcia pęcherzyka (owulacja) – Kiedy pęcherzyk osiąga odpowiednią wielkość, dochodzi do jego pęknięcia i uwolnienia komórki jajowej. To moment największej płodności, który można precyzyjnie określić dzięki badaniom.
• Grubość endometrium – Podczas monitoringu owulacji lekarz ocenia również grubość błony śluzowej macicy (endometrium). Prawidłowa grubość endometrium jest kluczowa dla prawidłowego zagnieżdżenia zarodka.

Badanie wykonuje się przez kilka cykli, aby wykluczyć ewentualne zaburzenia owulacji. Jeśli zostanie stwierdzona nieprawidłowość, lekarz może zlecić odpowiednią hormonoterapię, która przywraca właściwą aktywność hormonów płciowych i wspomaga owulację, co zwiększa szanse na poczęcie dziecka.

‍

Jeśli kobieta od dłuższego czasu stara się o dziecko i nie zachodzi w ciążę, lekarz endokrynolog może zlecić badania mające na celu ustalenie poziomu hormonów we krwi.

‍

Wykonanie profilu hormonalnego pomaga zidentyfikować ewentualne zaburzenia w funkcjonowaniu układu hormonalnego oraz określić stężenie poszczególnych hormonów.

‍

Badanie hormonów kobiecych jest zalecane w przypadku trudności z zajściem w ciążę, nieregularnych cykli miesiączkowych, krwawień z dróg rodnych oraz w okresie okołomenopauzalnym.

‍

Do takich badań należą testy poziomu hormonów FSH i LH, które umożliwiają ocenę wydolności jajników. Badania te wykonuje się na początku cyklu miesiączkowego, zwykle między 3. a 5. dniem. W tym samym okresie można także zanalizować poziom estradiolu. W niektórych przypadkach badanie estradiolu wykonuje się później, między 12. a 14. dniem cyklu.

‍

Poziom progesteronu w organizmie badany jest około 21. dnia cyklu owulacyjnego. Wynik pozwala ocenić, czy u kobiety występuje owulacja.

‍

Wykonanie pełnego zestawu badań hormonalnych umożliwia wykrycie ewentualnych zaburzeń hormonalnych. Analiza wyników przez specjalistę endokrynologa pozwala na wdrożenie odpowiednio dobranej terapii.

‍

Endometrioza to przewlekła choroba, w której tkanka normalnie wyściełająca macicę (endometrium) rozwija się poza nią, np. w jajnikach, jajowodach, pochwie, mięśniu macicy, otrzewnej i innych miejscach. Tkanka ta pozostaje aktywna hormonalnie, reagując na zmiany cyklu menstruacyjnego, co prowadzi do przewlekłych stanów zapalnych. Objawy endometriozy są często niespecyficzne i różnorodne, co utrudnia jej diagnozowanie. Choroba dotyczy głównie kobiet w wieku rozrodczym, choć może także wystąpić w okresie menopauzy.

‍

Najczęstsze objawy endometriozy:

• Bolesne miesiączki: Silny ból w podbrzuszu i miednicy przed lub w trakcie menstruacji, utrudniający codzienne funkcjonowanie.
• Ból podczas współżycia: Dyskomfort lub ból przy głębokiej penetracji.
• Przewlekły ból miednicy: Utrzymujący się codziennie, niezależny od cyklu menstruacyjnego.
• Ból przy oddawaniu moczu lub wypróżnianiu: Zwłaszcza podczas miesiączki, jeśli tkanka endometrium umiejscowi się na pęcherzu lub jelitach.
• Trudności z zajściem w ciążę: Endometrioza może prowadzić do zrostów i zaburzeń w narządach rozrodczych, co obniża płodność.
• Nieregularne krwawienia: Obfite miesiączki lub plamienia między miesiączkami.

Diagnostyka endometriozy to złożony proces, obejmujący dokładny wywiad, badanie ginekologiczne, ultrasonografię i inne badania. Ze względu na trudną wykrywalność zmian, nowoczesne technologie, takie jak test EndoRNA qRT-PCR, mogą znacznie przyspieszyć diagnozę.

‍

Czym jest test EndoRNA? Jest to innowacyjna metoda opracowana przez polskich naukowców, która pozwala potwierdzić lub wykluczyć endometriozę. Test polega na pobraniu próbki endometrium metodą aspiracyjnej biopsji (za pomocą cewnika o średnicy ok. 3 mm) i analizie obecności mRNA – genu związanego z rozwojem choroby. Materiał pobiera się w fazie wydzielniczej cyklu menstruacyjnego, a następnie przesyła do laboratorium. Wynik testu jest dostępny w ciągu 7-14 dni.

‍

Test można wykonać zarówno u pacjentek z podejrzeniem endometriozy, jak i tych, które chcą wykluczyć istnienie patologii.

‍

Otrzymał on liczne nagrody, w tym:

• V Konkurs Start-Up podczas VIII Kongresu Wyzwań Zdrowotnych,
• EEC Startup Challenge 2023,
• Polski Produkt Przyszłości.

W Centrum Zdrowia Mama i Ja test EndoRNA dostępny jest w cenie 2000 zł. 

Aby wykonać test, należy podać informację o chęci jego wykonania podczas rejestracji.

‍

Badania immunohistochemiczne antygenów CD138 oraz CD56 mają na celu wykrycie zaburzeń immunologicznych w endometrium, które mogą być przyczyną niepłodności. Pozwalają ocenić stan układu odpornościowego w macicy, co jest kluczowe dla prawidłowego przebiegu ciąży. Badanie polega na pobraniu fragmentu tkanki endometrium – biopsji.

‍

Antygen CD138 – marker plazmocytów
Badanie CD138 umożliwia wykrycie plazmocytów w błonie śluzowej macicy (endometrium). Plazmocyty to komórki układu odpornościowego odpowiedzialne za produkcję przeciwciał. Ich obecność w endometrium może wskazywać na przewlekłe zapalenie błony śluzowej macicy, które często jest bezobjawowe, ale bywa przyczyną niepłodności. Badania pokazują, że przewlekłe zapalenie endometrium występuje u około 28% niepłodnych pacjentek. Wczesne wykrycie i leczenie, zazwyczaj antybiotykoterapią, może znacząco zwiększyć szanse na ciążę.

‍

Antygen CD56 – marker komórek NK
Badanie to ocenia ilość komórek NK (Natural Killer) w macicy. Komórki te odgrywają ważną rolę w procesie implantacji zarodka, jednak ich nadmierna liczba lub aktywność może prowadzić do odrzucenia zarodka i poronień. Zbyt wysoki poziom komórek NK bywa przyczyną nawykowych poronień. Wynik badania pozwala lekarzowi dostosować leczenie, np. wprowadzić leki immunosupresyjne, które pomagają regulować odpowiedź immunologiczną.

‍

W Centrum Zdrowia Mama i Ja wykonujemy oba te badania, co umożliwia zidentyfikowanie ukrytych przyczyn niepłodności oraz optymalne dostosowanie leczenia, zwiększając szanse na skuteczną terapię i donoszenie ciąży.

‍