Poradnia preluksacyjna
Badania preluksacyjne służą wczesnemu wykrywaniu ewentualnych wad wrodzonych stawów biodrowych u noworodków i niemowląt. W ramach wizyty w Poradni preluksacyjnej wykonywane jest badanie ortopedyczne dziecka oraz badanie USG stawów biodrowych. Wczesne wykrycie wad pozwala na ich całkowite wyleczenie, dlatego ważne jest, aby udać się z maleństwem jak najszybciej na badanie stawów biodrowych.
Zgodnie z zaleceniami u noworodków badanie powinno być wykonane dwukrotnie:
1/ po urodzeniu około 4-6 tygodnia życia,
2/ około 12-16 tygodnia życia noworodka.
Badanie USG jest nieinwazyjne, bezbolesne i bezpieczne.
Do przeprowadzenia badania USG nie jest wymagane specjalne przygotowanie pacjenta.
Badania przeprawadzane są zgodnie z techniką Grafa.
Warto wiedzieć:
U większości noworodków głowa kości udowej powinna pasować do wklęśnięcia w miednicy zwanego panewką. U części noworodków zdarza się jednak, że nie są one jeszcze do końca ukształtowane i proces ich kształtowania zabiera dodatkowo klika tygodni.
W 4-6% noworodków w jednym lub w obu stawach biodrowych panewka jest jednak zbyt płytka lub głowa kości udowej nie dość zaokrąglona. Taki stan określany jest jako rozwojowa dysplazja stawu biodrowego.
Rozwojowa dysplazja stawu biodrowego występuje zwykle od urodzenia, choć niekiedy może się rozwijać później. W pewnych grupach dzieci ryzyko wystąpienia dysplazji stawów biodrowych jest szczególnie wysokie:
- dziewczynki (dysplazja występuje u nich 4-6 razy częściej niż u chłopców),
- dzieci z porodów pośladkowych
- dzieci, których rodzice lub rodzeństwo urodzili się z dysplazjądzieci z ciąży mnogich (bliźniaczki, trojaczki)
Poza rutynowym badaniem klinicznym, polegającym na sprawdzeniu odwodzenia w stawach biodrowych i ocenie występowania tzw. objawów niestabilności, w rozpoznawaniu dysplazji stawów biodrowych podstawowe znaczenie przypada badaniom obrazowym. U małych niemowląt najczęściej wykonuje się badania ultrasonograficzne (USG). Badanie USG stawów biodrowych pozwala ocenić budowę stawu biodrowego, a w przypadku stwierdzenia dysplazji bądź innych zmian patologicznych wczesne rozpoczęcie działań profilaktycznych lub leczenia. Badanie USG umożliwia także monitorowanie leczenia.
Profilaktyka dysplazji stawów biodrowych polega na układanie dziecka na brzuchu czy szerokim pieluchowaniu. Uzyskana dzięki tym zabiegom tzw. pozycja żabki sprzyja właściwemu rozwojowi stawu i często wystarcza, by skorygować niewielką wadę.
Gdy szerokie pieluchowanie i układanie na brzuszku nie przynosi poprawy, konieczne jest założenie któregoś ze specjalnych aparatów dowodzących np: poduszki Frejki czy szelek Pavlika. Konstrukcje te zwykle są skuteczne, choć najczęściej są źle tolerowane przez niemowlęta, utrudniają bowiem swobodne ruchy i zabawę. Dla rodziców również mogą być kłopotliwe, ponieważ utrudniają pielęgnację dziecka. Aparaty odwodzące są jednak bardzo skuteczne i po kilku miesiącach można je zdjąć.
Jeżeli dysplazja rozpoznana została zbyt późno lub od początku była zaawansowana, dziecko musi trafić do szpitala, gdzie będzie jakiś czas leżało na wyciągu lub będzie miało założony gips, może się również zdarzyć, że konieczny będzie zabieg operacyjny.