Badania diagnostyczne niepłodności żeńskiej
O niepłodności mówimy, kiedy pomimo regularnych starań o dziecko przez okres dwunastu miesięcy kobieta nie zachodzi w ciążę. Po takim okresie należy zwrócić się o pomoc , by zdiagnozować i zacząć leczyć niepłodność.
Należy pamiętać, że niepłodność jest problemem obojga partnerów. Dlatego ważne jest, aby na wizytę do lekarza specjalisty zgłosili się obydwoje. Lekarz po zebraniu wywiadu, badaniu oraz analizie historii chorób , zleci parze przeprowadzenie odpowiednich badań. Najczęściej są to badania laboratoryjne z krwi, podczas których oznacza się istotne wskaźniki dla przebiegu starania się o dziecko.
Diagnostyką muszą być objęci zarówno kobieta, jak i mężczyzna.
Przyczyny niepłodności u kobiet są znacząco inne niż u meżczyzn. Może wynikać z czynników zarówno genetycznych, jak i tych nabytych podczas życia.
Przyczyną niepłodności żeńskiej są zwykle zaburzenia hormonalne i nieprawidłowości w pracy jajników, jajowodów czy macicy. U kobiet czynniki emocjonalne mogą zaburzyć prawidłowe funkcjonowanie układu hormonalnego i tym samym uniemożliwić zajście w ciążę. Wysoki poziom kortyzolu, czyli tzw. hormonu stresu, to kolejny czynnik zaburzający płodność.
Niepłodność jest stanem odwracalnym, a odpowiednie leczenie może pozwolić parze na posiadanie dziecka.
Do najczęściej występujących przyczyn niepłodności należą:
- wiek pacjentki
- zaburzenia masy ciała - zbyt niska lub zbyt wysoka
- choroby dotykające dróg rodnych, np. endometrioza macicy
- choroby genetyczne
- zespół olicystycznych jajników
- choroby przysadki
- narażenie na promieniowanie jonizujące
- wcześniejsze leczenie chemioterapeutyczne
- zaburzenia hormonalne, szczególnie w zakresie żeńskich hormonów płciowyciowych
- palenie wyrobów tytoniowych
W zależności od przyczyn utrudniających zajście w ciążę zalecane są odpowiednie metody leczenia niepłodności.
Kobiety zmagające się z niepłodnością często mają nieregularne cykle miesięczne i zaburzenia owulacji, co w wielu przypadkach jest efektem nieprawidłowego funkcjonowania gospodarki hormonalnej. Dlatego tak ważne w diagnostyce są badania hormonalne, które dostarczają szeregu informacji na temat płodności.
W przypadku kobiet najczęściej oceniany jest poziom:
- prolaktyny (PRL),
- hormonu luteinizującego (LH),
- folikulotropowego (FSH),
- estradiolu (E2),
- testosteronu (T),
- progesteronu (PRG),
- hormonów tarczycy (TSH, fT4),
- hormonu antymüllerowskiego (AMH).
Ocena drożności jajowodów metodą HyFoSy
Ultranowoczesna ocena drożności jajowodów metodą HyFoSy (Hysterosalpingo-Foam-Sonography) wykonywana jest ambulatoryjnie, w warunkach gabinetu lekarskiego. Do zabiegu niezbędna jest wcześniejsza kwalifikacja lekarska. Badanie drożności jajowodów jest wskazane w każdym przypadku, gdy regularne współżycie bez zabezpieczenia w czasie trwania dni płodnych, przez co najmniej 12 miesięcy nie doprowadziło do ciąży.
NIEDROŻNOŚĆ JAJOWODÓW – CO TO OZNACZA?
Do naturalnego poczęcia jest niezbędny przynajmniej jeden drożny jajowód, aby był możliwy kontakt plemnika z komórką jajową oraz wędrówka zarodka do jamy macicy. Niedrożność jajowodów może być jedną z przyczyn niepłodności. Przyczyna niedrożności jajowodów może być złożona, np. na skutek stanów zapalnych dróg rodnych m.in. infekcje Chlamydiowe, przebyte operacje chirurgiczne w obrębie jamy brzusznej, powikłania , przebyte poronienia i ciąże pozamaciczne, choroby jajowodów ale wśród przyczyn można również wymienić endometriozę.
OPIS METODY
3D/4D HyFoSy - to długo oczekiwana, łagodna rewolucja w diagnostyce przyczyn niepłodności. Jest to metoda mało uciążliwa dla pacjentki, nie wymaga znieczulenia ogólnego ani silnych leków przeciwbólowych i szkodliwego dla komórek rozrodczych promieniowania X. Ocena drożności odbywa się pod kontrolą ultrasonografii.Dodatkową korzyścią płynącą z HyFoSy jest możliwość oceny podczas badania budowy i kształtu macicy oraz ocenę ewentualnych nieprawidłowości w jej obrębie, takich jak zrosty, mięśniaki czy polipy, które mogą uniemożliwić zajście w ciążę.
PRZEBIEG BADANIA
Zabieg polega wprowadzeniu przez szyjkę macicy do jamy macicy bardzo cienkiego i miękkiego elastycznego cewnika z balonikiem. Następnie pod kontrolą USG delikatnie podawany jest jałowy kontrast pianowy
ExEm Foam *, która wypełnia jamę macicy i jajowody, dzięki czemu stają się one bardzo dobrze widoczne w badaniu ultrasonograficznym, pozwalając na ultrasonograficzną ocenę budowy jamy macicy i drożności jajowodów.
*ExEm Foam - środek kontrastowy w postaci delikatnej pianki, produkowany jest przez firmę IQ Medical Ventures BV. Jest to całkowicie bezpieczny preparat oparty na składnikach naturalnych. Użycie tego preparatu nie ma wpływu na jakość plemników i komórki jajowej, dlatego brak jest przeciwwskazań do starania o ciąże w cyklu, w którym wykonano zabieg. Samo badanie zazwyczaj kilkanaście. Do badania jest używany w całości jałowy sprzęt jednorazowy. Podczas badania lekarz przekazuje pacjentce informacje o prowadzonych czynnościach, a pacjentka śledzi cały proces wspólnie z lekarzem na monitorze.
W Mama i Ja pracujemy na najlepszych aparatach USG z opcjami 3D/4D typu: Voluson E8 EXPERT, Voluson E10 oraz Samsung HERA W10.
DODATKOWE INFORMACJE
Istnieje niewielkie ryzyko wystąpienia infekcji miednicy mniejszej po badaniu, dlatego przed badaniem ściśle przestrzegane są kryteria kwalifikacyjne. Aby zminimalizować ryzyko infekcji lekarz zleci wcześniej wykonanie dodatkowych badań mikrobiologicznych i cytologicznych. Dodatkowo może zalecić stosowanie przed badaniem globulek odkażających.
U niektórych pacjentek bezpośrednio po badaniu występuje niewielkie plamienie przez okres 1-2 dni oraz przejściowe niezbyt nasilone skurcze macicy, podobne do niewielkiego bólu miesiączkowego.
W najszej placówce ocenę drożnosci jajowodów metodą HyFoSy wykonują : lek. Krzysztof Fabijański i lek. Michalina Odonicz-Czarnecka